Πρόταση για χρηματοδότηση της αγοράς της βίλας Ιόλα μέσω ΕΣΠΑ, από Α. Δερνελλή πολ. μηχανικό προς Δήμο Αγ. Παρασκευής – πριν τις 2/12/2016

ανασύρθει στις 27/5/2020 από https://www.aparaskevi-images.gr/2016/12/02/%ce%b2%ce%b9%ce%bb%ce%b1-%ce%b9%ce%bf%ce%bb%ce%b1-%ce%b8%ce%ad%ce%bb%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-%cf%8c%ce%bc%cf%89%cf%82-%ce%bc%cf%80%ce%bf%cf%81%ce%bf%cf%8d%ce%bc%ce%b5-%ce%b9/

Δημιουργία Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης και Πολιτισμού στο ακίνητο “βίλα Ιόλα”, στο Δήμο Αγ. Παρασκευής, Αττικής

1. Σύντομο ιστορικό

Ο Αλέξανδρος Ιόλας ήταν ένας παγκοσμίου φήμης γκαλερίστας με τεράστια αποδοχή στον χώρο της τέχνης. Οι Ντε Κίρικο, Πικάσο, Μαρξ Ερνς, Τσαρούχης, είναι μερικοί από τους καλλιτέχνες που ανέδειξε στην πολυετή καριέρα του.

Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα έχτισε την περίφημη βίλα των 1700 τετραγωνικών μέτρων, που σύντομα μετατράπηκε σε σημείο αναφοράς του διεθνούς τζετ σετ. Τοίχοι από μάρμαρο, πόρτες από χρυσάφι, αρχαίες κολώνες από τη Ραβέννα και 10.000 έργα τέχνης αμύθητης αξίας διακοσμούσαν τη βίλα. Ο Ιόλας δεν προόριζε τη βίλα απλά για σπίτι του, αλλά για ένα μουσείο που θα φιλοξενούσε έργα και ανθρώπους από το χώρο της παγκόσμιας τέχνης. Γι’ αυτό στη βίλα υπήρχαν δωμάτια με ξεχωριστό θέμα το κάθενα, όπως το δωμάτιο Βυζαντινού πολιτισμού, το δωμάτιο του Άντυ Γουόρχολ και άλλα.

Η βίλα Ιόλα αποτελεί “μήλον της έριδος” για περισσότερα από 25 χρόνια, από το 1987 που πέθανε ο μεγάλος Έλληνας συλλέκτης.

Το διώροφο κτίσμα, που περιβάλλεται από κτήμα έκτασης 6,7 στρεμμάτων, άρχισε να οικοδομείται στα μέσα της δεκαετίας του ’60 και διαμορφώθηκε σε τρεις φάσεις, με την τελευταία να είναι η κατασκευή του ορόφου το 1971-1972.

Η βίλα φιλοξένησε χιλιάδες έργα τέχνης: Γουόρχολ, Νταλί, Ερνστ, Πικάσο, Μιρό και πολλά άλλα.

Το 1985 ο Ιόλας αποφασίζει να δωρίσει στο δήμο Αγίας Παρασκευής και το υπουργείο Πολιτισμού το ακίνητό του, μαζί με όλα τα ανεκτίμητης αξίας έργα τέχνης της συλλογής του, προκειμένου να δημιουργηθεί το μεγαλύτερο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στην Ελλάδα.

Ας σημειωθεί ότι το κτίριο έχει ήδη κηρυχθεί διατηρητέο από το 1998, ενώ το 2000 εκδηλώθηκε η πρόθεση του δήμου να το μετατρέψει σε Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και Κέντρο Πολιτισμού με προϋπολογισμό 5,87 εκατ. ευρώ.

Η πρώτη κίνηση για τη διάσωση της βίλας γίνεται από τον δήμο της Αγίας Παρασκευής που το 1997, μετά και την κινητοποίηση των κατοίκων, ζητά την προστασία του χώρου, τη διάσωσή του και την αξιοποίησή του για στέγαση των πολιτιστικών δραστηριοτήτων του δήμου.

Έπειτα από έναν χρόνο επιτυγχάνεται η κήρυξη του ακινήτου ως διατηρητέου νεώτερου μνημείου, ενώ το 2000 υπογράφεται η τροποποίηση του σχεδίου πόλης με χαρακτηρισμό του χώρου ως Κέντρου Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων.

Την ίδια χρονιά, το αγοράζει ο αρχιτέκτονας Σπύρος Γεωργίου. Παράλληλα, ο δήμος κάνει προσπάθεια συγκέντρωσης χρημάτων για την αγορά του ακινήτου, που στη συνέχεια αδρανεί, καθώς εκδηλώνεται πρόθεση από το υπουργείο Πολιτισμού για απαλλοτρίωση και αξιοποίηση του κτήματος Ιόλα για τις ανάγκες της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας.

Το 2002 αποφασίζεται η αναγκαστική απαλλοτρίωση με κοινή απόφαση των υπουργών Πολιτισμού, Οικονομίας και ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ.

Τον Φεβρουάριο του 2004 γίνεται συμβιβασμός στο ποσό των 9,1 εκατομμυρίων ευρώ. Τον Ιούλιο του 2004, καθώς το ακίνητο δεν προλάβαινε να αξιοποιηθεί για τις ανάγκες της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, ανακαλείται η αναγκαστική απαλλοτρίωση και ανακινείται από το υπουργείο Πολιτισμού ξανά διαδικασία απ’ ευθείας αγοράς του.

• Προθέσεις της σημερινής Δημοτικής Αρχής

Η σημερινή Δημοτική Αρχή, με επικεφαλής το Δήμαρχο κ. Γιάννη Σταθόπουλο, είχε από παλιά – ως αντιπολίτευση τότε – εκφράσει επανειλημμένα την άποψη περί αξιοποίησης της βίλας και του περιβάλλοντος χώρου, προς τελικό όφελος των κατοίκων της περιοχής, του Δήμου αλλά και του πολιτισμικού επιπέδου της χώρας. Ο λόγος είναι ότι, δεδομένου του παραπάνω σημαντικού ιστορικού, το Κέντρο:

• αφ’ ενός, μπορεί ως προτεινόμενο έργο να τύχει του ενδιαφέροντος από την πλευρά της ΕΕ, για συγχρηματοδότηση
• αφ’ ετέρου, με την ολοκλήρωσή του, θα αναδειχθεί εύκολα σε σημείο αναφοράς τέχνης και πολιτισμού διεθνούς ενδιαφέροντος.

• Πρόταση ένταξης του έργου στο ΕΣΠΑ 2014-2020

Προς υλοποίηση των προθέσεων αυτών, η Δημοτική Αρχή ξεκινά μια συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, στοχεύοντας στην ένταξη του υπ’ όψιν έργου ως συγχρηματοδοτούμενου του Επιχειρησιακού Προγράμματος της Περιφέρειας στο ΕΣΠΑ για την Προγραμματική Περίοδο (ΠΠ) 2014-2020.

Στο πλαίσιο αυτό, το παρόν Σημείωμα Προτεινόμενου προς Ενταξη Συγχρηματοδοτούμενου Εργου (ΣΠΕΣΕ) εκτιμάται ότι μπορεί να αποτελέσει την εναρκτήρια δράση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης (road map) προς ένταξη, χρηματοδότηση και υλοποίηση του προτεινόμενου έργου, στο ΕΣΠΑ 2014-2020.

Θα ήταν σκόπιμο αμέσως μετά την παραλαβή του παρόντος από την ηγεσία της Περιφέρειας, να ορισθούν τεχνικές συσκέψεις όλων των εμπλεκομένων, έτσι ώστε να καταρτισθεί το σχέδιο δράσης.

• Προεκτιμώμενα προϋπολογιστικά στοιχεία

• Συμπέρασμα – Πρόταση

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, συμπεραίνεται ότι πρόκειται για ένα έργο:

• διεθνούς εμβέλειας και ενδιαφέροντος όσον αφορά στα πολιτιστικά πράγματα, κάτι που του προσδίδει αυξημένη αναγνωρισιμότητα και αποδοχή από την ΕΕ
• που τόσο ο Δήμος Αγ. Παρασκευής (διαπαραταξιακά) όσο και η κοινή γνώμη έχουν αποκρυσταλλωμένη άποψη για το σχεδιασμό του, έτσι ώστε η υλοποίησή του πρόκειται με αρκετή βεβαιότητα να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί, δίνοντας τις προβλεπόμενες δαπάνες για εκείνο το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα στο οποίο θα ενταχθεί

Το έργο προτείνεται για συγχρηματοδότηση από το ΠΕΠ Αττικής, για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020