Οδοιπορικό της διάσωσης του Μεγάρου Ιόλα
Η Ευτυχία Ροδοπούλου θα παρουσιάσει μέσα από το προσωπικό της αρχείο στιγμές αλληλεπίδρασης της τοπικής κοινότητας με τη βίλα Ιόλα
Η εμπλοκή μου στην ιστορία της διάσωσης του Μεγάρου ξεκινά από ένα τυχαίο γεγονός, που έφερε στα χέρια του Ιόλα ένα έργο μου. Εκείνος ενδιαφέρθηκε και με κάλεσε να γνωριστούμε.
Το σπίτι του μόλις είχε ολοκληρωθεί σε μια αραιοκατοικημένη περιοχή, ανάμεσα από παλιούς αμπελώνες, που τότε οικοπεδοποιούνταν και αστικοποιούνταν βίαια.
Οι ετερόκλητοι περίοικοι, παρότι παρακολουθούσαν την κίνηση των πολυτελών οχημάτων των επισκεπτών και συναντούσαν περιστασιακά τον ιδιοκτήτη, δεν γνώρισαν τίποτα γι’ αυτόν, ούτε καν τ’ όνομά του. Τον αποκαλούσαν «Αιγύπτιο». Οι Δημοτικές αγνοούσαν επίσης την ύπαρξή του, αφού στο Δήμο αναφερόταν με το πραγματικό του όνομα: Κωνσταντίνος Κουτσούδης. Εξάλλου την εποχή εκείνη το όνομα Ιόλας, εκτός από τους φιλότεχνους και ασχολούμενους με τις κοσμικές στήλες, για την υπόλοιπη κοινωνία αποτελούσε κενό γράμμα.
Το Μέγαρο ξεπερνούσε κάθε φαντασία. Ένα παλάτι βαρύ, με απερίγραπτη χλιδή μέσα σε ένα πυκνόφυτο προαύλιο. Ο σχεδιασμός του είχε προδιαγραφές Μουσείου. Τόσο τα δομικά στοιχεία, όσο και χρηστικά αντικείμενα ήταν έντεχνα. Η διαχρονικότητα των συλλογών του εντυπωσιακή. Φιλοξενούσε ένα ευρύτατο φάσμα της Ιστορίας της Τέχνης, από Μοντέρνα και Σύγχρονη Τέχνη, έως Βυζαντινά, Αρχαιότητες, ακόμα και Αιγυπτιακά Φαγιούμ.
Η επίσκεψη αυτή αποτέλεσε για μένα ένα δυνατό σοκ, μια πληγή, καθώς αποκάλυψε την ακραία ανισότητα με τον κοινωνικό περίγυρο, που δεν θα μπορούσε ποτέ να προσεγγίσει όλον αυτό τον καλλιτεχνικό πλούτο. Ήταν η αφορμή για την έναρξη ενός εμμονικού αγώνα για το άνοιγμα των συλλογών στο ευρύ κοινό και μετέπειτα για τη διάσωση του Μεγάρου.
Αυτή η βιωματική εμπειρία ήταν για μένα πολλαπλά τραυματική. Το κυνήγι της ουτοπίας κι η μετεξέλιξη του ατομικού μου ονείρου σε συλλογικό, γέννησαν αρχικά μιαν ελπίδα. Την κάθε νίκη όμως ακολουθούσε μια ματαίωση. Ολόκληρο το Σύστημα ενορχήστρωσε απίστευτες μηχανορραφίες προκειμένου να καρπωθεί το όποιο κέρδος.
Η αδιαφορία της πλειοψηφίας των κατοίκων και των αρχών, η σύληση, η αγριότητα των βανδαλισμών, οι αλλεπάλληλες αναβολές και παραπλανήσεις των αρμόδιων φορέων έγιναν αφορμή για την οριστική απώλεια των εξαιρετικών συλλογών του Ιόλα και άφησαν μέσα μου μια πικρή γεύση.
Ο εκβαρβαρισμός είχε νικήσει.
Στο πέρασμα 40 χρόνων η διάσωση του κελύφους ως απομεινάρι της μνήμης αποτελεί μερική δικαίωση του ονείρου μου.
Η σιωπή όμως σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του Κέντρου Πολιτισμού γεννά ερωτηματικά.
Ίσως έχει έρθει η ώρα για να ξεκινήσει μια ευρεία συζήτηση.
Ι-όλα ή τίποτα 